Serdecznie zapraszamy do przeczytania naszego raportu dotyczącego badania „Służba a wolontariat”. Było ono prowadzone na przełomie kwietnia i maja 2019 roku. Biorący w nim udział respondenci, opisali swoje aktywności z zakresu służby i wolontariatu, wskazali co według nich jest służbą, a co wolontariatem, a także odpowiedzieli na pytania związane z ujmowaniem swojej działalności w wolontariacie w CV. Chcesz poznać więcej informacji? Już teraz zapoznaj się z naszym najnowszym raportem!
https://gkzhp.sharepoint.com/:b:/s/hib/EfI_fu85rppFgr28ti7jCUEB7zjGIa5N3Bm48wmtHznwFw?e=5fI1DM
W swoich działaniach Harcerski Instytutu Badawczy skupia się na wielu aspektach ważnych z punktu widzenia naszej organizacji. Staramy się być głosem harcerzy w sprawach dla nich ważnych, poprzez naszą działalność pytamy członków naszego ruchu o ich zdanie w tematach które poruszamy. Tym razem zajęliśmy się zagadnieniem służby i wolontariatu. W kwestii wolontariatu mamy wyznaczone pewne ramy, ponieważ istnieje ustawa o wolontariacie, która w klarowny sposób mówi o tym w wielu aspektach. Takiego podparcia merytorycznego nie ma służba, tak często używana przez harcerzy w kontekście swoich działań w macierzystych środowiskach.
Nasze działania rozpoczęliśmy od szeroko zakrojonych konsultacji wewnętrznych oraz zewnętrznych, ze specjalistami z zakresu wolontariatu. Dzięki wcześniej dostarczonemu szkieletowi ankiety, nasi specjaliście odnieśli się do badania i pomogli w uzyskaniu satysfakcjonującego nas wyniku.
Badanie trwało przez 3 tygodnie, zostało rozesłane do naszych respondentów na początku tego roku. Składało się z kilku części, które badały osobne aspekty służby i wolontariatu, a sumarycznie były rozpatrywane wspólnie jako jeden obraz.
W badaniu wzięło udział 320 osób, 165 kobiet oraz 155 mężczyzn. 199 osób deklaruje się jako osoby w stopniu instruktorskim.
Badanie złożone było z 4 głównych części, które chcemy tutaj pokrótce omówić. Pierwszą część składała się z sytuacji znanych nam z życia codziennego, gdzie respondenci mieli za zadanie wskazać czy dana sytuacja jest według nich związana ze służbą, z wolontariatem, jest jednym i drugim lub nie jest związana z powyżej podanymi. Sytuacje były zróżnicowane tak aby nie było jasnego wskazania na to, czy coś jest służbą czy wolontariatem. Celowo dodaliśmy od siebie parę historii, które nie były związane z tematem aby sprawdzić trochę naszych respondentów 😉 Chciałabym przytoczyć tutaj kilka sytuacji, które zostały użyte w pytaniu, aby czytelnicy, którzy nie brali udziału w badaniu mieli jasność co do charakteru tego pytania. Do kategori służby zaliczone przez naszych respondentów zostały:
- sypanie wałów przeciwpowodziowych w swojej miejscowości (52,19%) 64,38% odpowiedzi ‘służba’ zostało udzielone przez osoby w wieku między 26 a 35 r.ż
- Udział w uroczystościach państwowych (np. w poczcie sztandarowym) (80.63%)
- Sadzenie drzewek (np. na 100-lecie ZHP) (41,25%) a 54,79 % respondentów w wieku 26-35 lat udzieliło takiej właśnie odpowiedzi.
- Odwiedzanie trzy razy w miesiącu samotnego sąsiada/ samotnej sąsiadki, tą odpowiedź zaznaczyło 40 % ankietowanych, gdzie dla osób w wieku 26-35 lat ta odpowiedź była najczęstsza bo wskazali ją 61,64 %.
Ciekawym aspektem związanym z tym pytaniem była także sytuacja gdzie respondenci starali się odpowiedzieć czy pełnienie funkcji skarbnika hufca, jest służbą czy wolontariatem. I tutaj odpowiedź jest interesująca ponieważ dla ponad 45 % ankietowanych jest to służba, a najczęściej bo 62,37 % tego wyboru stanowiły osoby, które nie są instruktorami. Co może wskazywać jak postrzegane jest pełnienie ważnej funkcji w hufcu lub na wyższych szczeblach w naszej organizacji.
Przechodząc do kontr stwierdzenia, chcemy przedstawić wyniki związane z sytuacją wolontariatu. I tutaj wyniki wyglądają następująco:
- Pomoc przy festynie organizowanym przez urząd gminy dla ponad 50 % jest wolontariatem, a ta odpowiedź pojawiała się najczęściej bo w przypadku osób w wieku do 14 lat (61,54%) oraz między 15 a 16 r.ż (67,86%). Co może potwierdzać, że to osoby w tym wieku, w swoich drużynach realizują współpracę z lokalną społecznością.
- Udział w zbiórce pieniędzy w ramach WOŚP. Zagadnienie jakże dobrze wszystkim znane, kojarzy się z wolontariatem i tak też było w tym wypadku, tutaj ta odpowiedź wskazana była 55,86 % razy. Najczęściej wskazywali ją potencjalni wolontariusze, osoby w wieku 15 a 16 r.ż – 75 % jak i osoby w wieku między 17 a 35 r.ż gdzie ten procent kształtował się między 50 a 60 % odpowiedzi. Tutaj możemy domyślać się, że są to osoby, które mogą swoją pracę realizować w sztabach WOŚP.
Na koniec została druga z najbardziej oczywistych form wolontariatu, a mianowicie: Świadczenie nieodpłatnej pomocy w postaci korepetycji (51,56%). Tu największy odzew był od osób do 14 r.ż bo aż prawie 70 %.
Warto wspomnieć także o sytuacjach gdzie zostały one zakwalifikowane jako służba i wolontariat i tu mówimy o: Prowadzenie drużyny przez drużynowego i regularne (raz w tygodniu) organizowanie zbiórki drużyny (ponad 50 %), Nieodpłatne zabezpieczenie medyczne/logistyczne uroczystości państwowych (44%). Oraz kilku sytuacjach, które nie były związane z tematem tego badania i respondenci wskazali tu odpowiedź ‘Żadne’: Odpłatna pomoc przy koncercie lub festiwalu organizowanym przez prywatną firmę (80%),
Odpłatne zabezpieczenie medyczne/logistyczne uroczystości państwowych (59 %),Organizacja akcji „Znicz” jako akcji zarobkowej (prawie 45%). Odpłatność za wykonanie danej czynności, nie wiąże się z realizacją wolontariatu oraz służby.
Drugą częścią było wskazanie przez respondentów czy dana cecha jest bardziej charakterystyczną dla służby czy dla wolontariatu. Tutaj do odpowiedzi, używane były suwaki, które w zależności od preferencji były przesuwane w odpowiednią stronę. Do ocenienia były: prestiż, samodoskonalenie, punktualność, poczucie odpowiedzialności, współdziałanie, powaga/doniosłość oraz dobrowolność. Zaczniemy tutaj od cech, które dostały od uczestników badania ‘0’ czyli są równoważne dla służby i wolontariatu a były to:
- prestiż 43,44 %
- samodoskonalenie 35,94 %
- punktualność 47,5 %
- poczucie odpowiedzialności 34,69 %
- współdziałanie 52,19 %
- dobrowolność 60,63 %
Jak pokazują wyniki ankietowani nie wskazali jednoznacznie czy któraś z cech, użytych w pytaniu była zarezerwowana tylko dla służby lub tylko dla wolontariatu. Jedyną cechą ,która takie wskazanie dostała była: powaga/doniosłość, prawie 38 %. Dlaczego tutaj wpisała się ta cecha, choć nie nie miała przecież 50 % odpowiedzi? Dlatego ponieważ wśród wskazanych odpowiedzi na suwaku, ta miała zdecydowaną przewagę nad innymi.
Ciężko jest wskazać, że dana cecha pasuje tylko do jednej formy naszej aktywności, zarówno na polu harcerskim jak i poza nim. Jednak doniosłość została przypisana służbie jako cecha istotna dla niej. Innymi także bliskimi wynikami dla służby okazały się cechy takie jak: samodoskonalenie oraz poczucie odpowiedzialności.
Kolejna część bazuje na odczuciach związanych ze stwierdzeniem czy zgadzam się w powyższą wypowiedzią czy też nie i tu wyniki nie był już tak oczywiste i przewidywalne. Poniższe wykresy pokazują nam stwierdzenie i odpowiedzi jakie zostały zaznaczone przez respondentów:
Tym razem wnioski pozostawiam do wysnucia czytelnikom, a tym, którzy są ciekawi co jeszcze znalazło się w tej części badania odsyłam do komunikatu z badania, który pojawi się już wkrótce na stronie Harcerskiego Instytutu Badawczego.
W ostatniej już części zapytaliśmy ankietowanych o techniczne aspekty związane z byciem wolontariuszem w naszej organizacji i tym, jak ma się to do ustawy o wolontariacie, a także ich doświadczeń z przedkładaniem swoich umiejętności na papier podczas pisania CV.
Pierwszym pytaniem, które padło było pytanie o pełnienie funkcji instruktorskiej, następnie pytania kierowane były tylko do tych osób, które są instruktorami.
Ponad 54 % ankietowanych ma podpisaną umowę wolontariacką, a nieco więcej bo 57 % ma nieodłączny element tej umowy, czyli opis funkcji, którą pełnią w organizacji. Co z pozostałą częścią osób, które umowę powinny mieć? Może dzięki naszemu badaniu upomną się o nią u swoich przełożonych.
Pytaliśmy także o ważny aspekt życia codziennego, a mianowicie o to, czy ankietowani kiedykolwiek przygotowali CV i co w nim zawarli. Ponad 81 % ankietowanych pisało CV, stąd też mogli odpowiadać na nasze kolejne pytania. Blisko 94 % uwzględniło swoją działalność w ZHP w swoim CV. A w jaki sposób to robili? To kilka najczęściej pojawiających się odpowiedzi:
- Zmieniłem nazwy szkoleń na ich odpowiedniki w świecie HR
- Zaangażowanie w działalność ZHP na szczeblu drużyny, szczepu i hufca
- Wpisałem, że jestem czynnym instruktorem tej organizacji
- Wypisałem, zdobyte uprawnienia państwowe jak i harcerskie.
- opis doświadczeń
- Lider grupy młodzieżowej – drużynowa/Wychowawca na obozach
Jest też grupa, która postanowiła nie wpisać takich rzeczy kierując się przesłankami takimi jak:
- umiejętności ciężko jest zidentyfikować,
- nie wiedziałam/łem jak to zrobić (Mój faworyt)
- Są zbędne na stanowisku które pełnię
- nie wiedziałam gdzie to umieścić w CV
- Mówię o nich podczas rozmowy
- Bo ZHP nie przyniosło mi zdolności przydatnych na rynku pracy
- bo CV to nie książka, musi być krótkie 😉
Z moich obserwacji wynika, że często nie wiemy jak przełożyć nasze harcerskie umiejętności na świat zewnętrzny. Niestety przez co wiele tracimy zarówno my, jak i nasz potencjalny pracodawca, gdyż nie wie, jaki ukryte pokłady możliwości i talentów w nas tkwią. Może warto szerzej promować na naszych kursach umiejętności, które zdobywamy i podawać w postaci przyjaznej dla pracodawcy nasze umiejętności? Podobne pytanie zadaliśmy w kontekście bycia członkiem innych organizacji i zdobytych tam umiejętności. Odpowiedzi były bardzo podobne. Mamy umiejętności, ale tak trudno nam je sprzedać w języku HR.
Na koniec aby podsumować nasze badanie, posłużę się jeszcze kilkoma pytaniami, które zadaliśmy i odpowiedzi na te pytania będą podsumowaniem tego artykułu. Zapytaliśmy o emocje jakie towarzyszą naszym respondentom kiedy mówi się o ich działaniach, że są wolontariatem lub że są służbą. I wiecie co? Za emocjami ‘raczej pozytywnymi’ i ‘bardzo pozytywnymi’ dla wolontariatu opowiedziało się odpowiednio 38,75 % i 29,06 % ankietowanych. Natomiast za emocjami ‘raczej pozytywnymi’ i ‘bardzo pozytywnymi’, kiedy mówimy o służbie jest to odpowiednio 29,38 % i 54,38 %. Więc chyba jednak, ta służba ma większy wydźwięk doniosłości działania.
Finalnie jednak uczestnicy badania w przeważającej większości ponad 77 % pytanych,że czują się wolontariuszami w ZHP, więc możemy z dumą potwierdzić, że Związek Harcerstwa Polskiego prowadzi działalność o charakterze wolontariackim 😉
Zapraszamy do zapoznania się z prezentacjami ze Zlotu Kadry 2019
Materiały 😀
Artykuł przygotowany przez:
phm. Urszulę Warchocką
Fotografia z miniaturki:
©ZHP Arkadiusz Wydro